TEMEL YATIRIM
GİRİŞ
Yatırım yapmakiçin mükemmel bir ekonomi uzmanı veya ilgili fakültelerden mezun olmak şart değildir. Yatırıma dair bilmeniz gereken başlangıç niteliğindeki bilgiler bu makalede incelenmektedir. Temel ekonomiye dair bilgiler, öncü ekonomik göstergeler, hisse senetleri, tahviller ve ufak ipuçları ileyatırım yapmak isteyen bireyler başlangıç seviyesinde bilgi birikimi edinmektedir.
Anahtar Kelimeler; Temel ekonomi, öncü ekonomik göstergeler, hisse senetleri, tahviller.
Temel Ekonomiye Dair Bilgiler
İnsanlar, yaşamak için birbirleri ile etkileşim halinde olduklarından bir alış-veriş söz konusudur. Geçmişte takas ile yapılan alış-veriş, paranın icadı ile tarihin karanlık sayfalarına gömülmüştür. Günümüz modern toplumunda kullanılan kâğıt ve dijital paralar yaptığımız alış-verişin ana unsurudur. Geçmişte veya günümüzde insanlar elindekileri değiştirdi veya sattı. İnsanlar, alış-veriş yapar çünkü elindeki mevcut ürünün bir değeri olduğuna inanır. Bu değer ne amaçla kullandığınıza göre değişim göstermektedir. Ev, temel ihtiyacınız olan barınma hakkınızı temin eden bir mülk olarak işinize yararken pazardan aldığınız yumurtalar karnınızı doyurduğu için değer taşır. Fakat ortak olan ürüne biçilen değerdir. Bu değer, sahibi tarafından biçilmektedir. Değer, zamana ve mekâna göre farklılık gösteren, sabit olmayan bir kavramdır. Bir zamanlar petrol için uluslar birbirlerine düşüyorken, elektrikli arabanın ortaya çıkışıyla petrole olan ilgi azaldı. Benzin, arz ve talebe göre değişkenlik göstermektedir.
Öncelikle yatırım odaklı düşünmeye başlamak için birey olarak mevcut ekonomik durumu gözden geçirmek önemlidir. Gelir ve gider önemlidir. İnsanlar, gelirlerini bilmeli ve ona göre harcamalıdırlar. Olanaklar ölçüsünde yaşamak bir yatırımcı adayı için önemli bir adımdır. İnsan yaşamında büyük değişim; işten kovulduğunda, emekli olduğunda görülmektedir. Emekli olmak ise maaşınızda bir değişim içermektedir. Gelirinizi bilmeli ve buna göre harcamalısınız. Tüketmek; insanın ihtiyaç, arzu ve hevesleri doğrultusunda gerçekleşmektedir. Daha doğrusu günümüzde oluşan marka algısı sayesinde arzu ve hevesler, tüketim kültürünü oluşturmaktadır. Dikkatle incelendiğinde giderler gelirden fazla ise yatırımdan önce fazlalaşan giderleri azaltmak gerekir. Mümkün mertebe aynı çizgide tutmak yatırım için daha karlı olabilir. Yatırım için birikim yapmaya başlamanız gerekmektedir. Biriktirmekyatırım için yeterli değil, parayı çalıştırmayı bilmek önemlidir.
ÖNCÜ EKONOMİK GÖSTERGELER
- Üretici Fiyat Endeksi
Yatırımcı olarak bilinmesi gereken bir kavramdır. Toptan fiyat değişiklerini takip eder.
- İşletme Stokları
İşletme stokları, şirketlerin satışlarının ne kadar iyi olduğunu göstermektedir. Yatırımcı için büyük önem teşkil etmektedir. İşletme stok verileri, imalatçı, perakendeci, toptancıdan elde edilir.
- İşsizlik Endeksi
İstihdamın mevcut durumunun gecikmeli bir göstergesidir.
- Ücretli İş Olanakları
Saatlik kazançlar, cari işsizlik oranına ait bilgileri içermektedir. Yatırımıngidişatında büyük rol oynamaktadır. Çünkü ücretli iş olanakları arttığında tüketici gevşer ve daha rahat harcar. Aks söz konusu olursa tüketici gerginleşir. Ücretli iş olanaklarının azalması ekonominin iyi bir sürece girmediğini ifade etmektedir.
- Tüketici Güven Endeksi
Tüketen bireylerin duyarlılıklarını kapsayan bir kavramdır. Yaşanan hadiseler tüketicinin tüketim hızını arttırmakta veya düşürmektedir. Ulusal krizler, bankaların batması veya darbe girişimleri gibi birçok neden tüketicinin alış-veriş seyrini değiştirmektedir. Tüketici güven duyarsa harcar. Aksi halde alış-verişler durgunlaşabilir. Durgunlaşan piyasa ise yatırımcının hoşuna gitmeyebilir.
- Tüketici Fiyatları Endeksi
Enflasyon oranıyla bağlantılıdır. Ürün ve hizmetlerin belirli dönem fiyatları karşılaştırılarak perakende fiyat değişikliklerini takip eder. Yurtiçi veya ithal malları kapsar.
- Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYH)
Tüketim, yatırım, devlet alımları, ihracatlar ana unsurdur.
HİSSE SENETLERİ
Yatırımcı için mühim bir kavramdır. Yeni başlayanların mutlaka öğrenmesi gerekmektedir. Bir şirketten hisse senedi almak o işletmenin bir parçası haline gelmek demektir. Bir şirketin hisselerini satın almadan önce hangi alanda hizmet verdiğini, rakiplerini, kaç farklı alana yöneldiğini, devralma söz konusu mu, alanında liderlik pozisyonu taşıyor mu, ürettiği ürünlere talep var mı bilmeniz gerekir.
- Adi Hisse Senetleri
Halka açık hisse senetleridir.Hisseler, şirketin parçalarıdır.
- Tercihli Hisse Senetleri
Kurum içi mülkiyeti simgeler. Fakat tahvillere daha çok benzer.
HİSSE SENETLERİ ANALİZİ
- Teknik Analiz
Hisse senedi fiyatları hareketliliğini, çizelge ve grafikleri esas alır. Teknik analiz yöntemini kullanan yatırımcılar geçmiş hareketleri inceleyerek gelecek hakkında varsayımda bulunurlar. Hisse senedinin kapladığı hacim ve devamlı örüntülerle ilgilenirler. Daha çok alım- satım yaparlar.
- Temel Analiz
Şirketlerin kim tarafından yönetildiği, şirketin toplam değeri ve kazanç sağlama becerisi ön plandadır. Elde tutma taraftarıdırlar.
TAHVİLLER
Tahvil; şirketi, belediye veya hükümete gelecek belirli bir tarihte geri dönmesi beklenerek verilen değerlenebilir menkul kıymetlerdir.Tahviller taze çıktığında şirket, belediye fark etmez doğrudan satın alınabilir. Tahviller,para toplamak için satılır. Tahvilde ana unsur faizdir. Tahvil çıkaran taraf, tahvil alan tarafa belirli aralıklarla belirlenmiş bir orandan faiz ödemeyi kabul eder. Tahviller kısa dönem, orta dönem, uzun dönem olarak üç kısma ayrılmaktadır. Aralarında ki önemli fark uzun vadeli tahvillerin, yüksek faiz ödemesidir. Faiz oranı tahvil alımının başında söylense de faiz oranındaki hareketlenmelerle getirisi de dalgalanmaktadır. Portföy çeşitlendirmek ve iyi bir faiz getirisi elde etmek için tahvil almak iyi gelebilir. Tahviller, şirketin varlığı ile bağlantılıdır. Şirket iflas etmediği sürece vakti geldiğinde anapara alınabilir. Gelir vergisi, kredi derecelendirme, paraya çevrilme özellikleri, vade tarihi, güncel getiri, bildirilen faiz oranı ve fiyat bir tahvili değerlendirirken ana unsurlardır. Tahvillerde, tahvili çıkaranın borcunu ödeyememesi
Ve faiz oranları yükseldiğinde satmak zorunda kalırsanız para kaybetmek muhtemel risk arasında görülebilir.
SONUÇ
Yatırıma başlamak için öğrenmiş olduğunuz temel ekonomiye dair bilgiler, yatırım dışında gündelik olayları yorumlarken de ayrıyeten fayda sağlamaktadır. Yatırım için öncü ekonomik göstergeler adeta bir pusula niteliği taşımaktadır. Öncü ekonomik göstergeler belirli bir süre aynı hareketlenmeyi takip ederse yeni bir döneme ulaşılmıştır.Bu demek oluyor ki hisse senetleri ve tahviller almadan önce bakmanız gereken en önemli unsur öncü ekonomik göstergeler olmalıdır.