Metro modern toplu taşıma araçlarının en ideali olarak karşımıza çıkmaktadır. Raylı sistem hatlarının en hızlı ve en konforlusu olan metrolar hayatımıza 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren girmeye başlamıştır. Günümüzde raylı sistem hatları çoğunlukla elektrik ile çalışmaktadır. Bu açıdan oldukça çevreci bir toplu taşıma alternatifi oluşturduklarını söyleyebiliriz.
Özellikle İstanbul gibi kalabalık ve yoğun kentlerde metrolar toplu ulaşıma büyük katkı sağlamaktadır. Oldukça sık aralıklarla çalışan metrolar kendi yolları olması ve trafiğe takılmamaları gibi avantajları sayesinde yolculara büyük kolaylık sağlamaktadırlar. Gelin ilk metro hatları nasıl ortaya çıkmış hep birlikte inceleyelim.
Londra Metro Hattı
Londra metro hattının yapımına 1800’lü yıllarda başlanmıştır. Londra metrosu dünyada ilk metro olma ayrıcalığına sahiptir. İlk metronun yapımı tamamlandığında birçok konut ve mesken yıkılmak durumunda kalmıştır.
Hattın tamamlanması için kamulaştırma yoluna gidilmiştir. Londra metrosunun ilk hattı olan metropolitan hattı 67 km uzunluğundadır. Hattın toplamda 34 istasyona ulaşımı vardır. Hat günümüzde Londra metrosunun bir parçası olarak halen daha kullanılmaktadır. Ilk metro ne zaman yapıldı sorusunun cevabı ise 9 Ocak 1863’tür.
Beyoğlu Karaköy Tarihi Füniküler Hattı İstanbul
Londra’dan sonra yeraltı gidiş özelliğine sahip ikinci metro hattı İstanbul’dadır. Ülkemizde ki Beyoğlu Kabataş hattı halen kullanımda bulunmaktadır. 1871 yılında 3 yıl süren bir inşaat neticesinde kullanıma açılmıştır. Hattın uzunluğu toplamda 573 km’dir. Açıldığında büyük yankı uyandıran hattın oldukça stratejik bir bölgeyi birbirine bağladığı da gözlerden kaçmamaktadır.
Dünyadaki diğer ilk metrolar ve hakkında bilinenler şu şekildedir:
- Dünyada ilkler arasında sayabileceğimiz bir diğer hat Macaristan’ın başkenti Budapeşte de bulunur. Budapeşte metrosu 1896 yılında faaliyete geçmiştir. Bazı kaynaklarda metronun dünyada ki ikinci hat olduğu iddia edilmektedir. Budapeşte metrosu aynı zamanda dünya miras listesi içerisinde yer almaktadır.
- Glasgow Metrosu İskoçya’nın Glasgow kentinde Londra ve Budapeşte metrolarından sonra açılmıştır. Tek hattan oluşan hattın 15 istasyonu bulunmaktadır. Hattın uzunluğu 10.4 km’dir. Hat bu özellikleriyle dünyanın 3. metro hattı sayılmaktadır.
- Bir diğer önemli hat ise komşumuz Yunanistan da bulunmaktadır. Atina metrosu 1869 yılında kullanıma açılmıştır. Yunanistan’ın başkentinde oldukça mühim bölgeleri birbiriyle birleştiren hat zamanla yenilenmiştir. Elektrikli çalışma özelliği ve yeni bağlantı noktalarının eklenmesiyle birlikte Atina metrosu günümüzde de kullanılmaktadır.
- Bir diğer önemli hat ise Almanya da bulunmaktadır. Başkent Berlin de ki metronun ilk kullanımı 1902 yılında karşımıza çıkmaktadır. 19. Yy’da başlayan raylı sistem hatları 20. Yy’da hızlanarak kullanılmaya devam etmiştir. Metronun yüzde 80’i yeraltı ağlarıyla örülmüş durumdadır. Hat toplamda 146 km’lik demir yolu uzunluğuna sahiptir. Toplamda 10 ayrı hat da 173 istasyonun hizmet verildiği bilinmektedir. Rakamlar göz önüne alındığında Berlin metrosunun yıllar içinde yenileştirilerek uzatılmış olduğunu anlıyoruz.
Kırmızı ve Mavi renkli ülkeler en az 1 metro hattına sahiptir.
Günümüzde Metro Kullanımı
Günümüz dünyasının nüfusu göz önüne alındığında metro kullanımının ne kadar mühim bir noktaya ulaştığı tahmin edilebilmektedir. Yukarıda ki haritaya baktığımızda da metroların neredeyse dünyanın tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerinde kullanıldığına rastlıyoruz. Bu bir tesadüf değil bir gerekliliktir.
Hızla kalabalıklaşan şehir hayatında insanlara hızlı, konforlu ve güvenilir toplu taşıma hizmeti sağlamak metrolarla mümkün hale gelmektedir. Ayrıca tüm bunların yanı sıra ekonomik yolculuk şartlarının sağlanması da günümüzde çok önemlidir. Elektrik enerjisini kullanan metrolar oldukça geniş kapasiteleri sayesinde yolculara cüzi ücretlerle yolculuk yapma şansıda sağlamaktadır. İlerleyen dönemlerde raylı sistem kullanımının artarak devam edeceğini tahmin etmek hiç de zor değildir.